Kunnen we de toekomst voorspellen?

Sebastiaan Platvoet, een van de hoofddocenten in de opleiding Talentherkenning in sport, stelt dat vroeg selecteren in jeugdsport verkeerd uitpakt. ‘Het is onnodig en onverstandig. Onverstandig omdat je kinderen hiermee uitsluit’. Na jarenlang onderzoek en zijn proefschrift ‘Physical Education, a gold mine for the development of future successful athletes’ is Sebastiaan tot deze conclusies gekomen. In het volgende filmpje vind je een samenvatting van zijn proefschrift.

Een definitie van talent

Wat je ziet is niet altijd wat je krijgt. De meest gebruikte definitie van talent luidt dat een talent iemand is die nu beter presteert dan de meeste van zijn/haar leeftijdsgenoten en het vermogen heeft om dit in de toekomst ook te doen. Een interessante definitie, maar is deze wel toepasbaar in de praktijk? Want wat is nu beter presteren ten opzichte van leeftijdsgenoten? En wat zegt dat over mogelijk presteren in de toekomst? Is beter presteren in de toekomst al op 10-jarige leeftijd te herkennen? De toekomst laat zich lastig voorspellen, terwijl de meeste talentsystemen en jeugdopleidingen toch op deze aanname zijn ingericht.

Kijken naar potentie

Hoe kun je dan toch iets zeggen over de mogelijk toekomstige sportprestaties van kinderen? Het proefschrift van Sebastiaan suggereert dat op jeugdige leeftijd zes capaciteiten kenmerkend zijn voor kinderen die mogelijk succesvol worden in de toekomst. Met name werkhouding en sportief leervermogen zijn, ongeacht de sport waarin je wil excelleren, belangrijk. Iets wat je trouwens op een gevalideerde manier kunt testen. Daarnaast zijn ook de motoriek, interpersoonlijke vaardigheden, creativiteit en intellectueel vermogen van belang. Kenmerken zoals kracht, snelheid en uithoudingsvermogen komen pas echt tot uiting rond of na de groeispurt. Of kinderen snel aanwijzingen oppikken, hard willen werken, doorzetten en over fundamentele bewegingsvaardigheden (zoals balanceren, snel kunnen verplaatsen of het gooien, vangen en schoppen van een bal) beschikken geeft een indicatie over de toekomst, maar geen garantie. Platvoet stelt ook dat deze vaardigheden voorwaardelijk zijn en dat in het bewegingsonderwijs en de sport hier ook de focus op moet liggen bij jonge kinderen.

De kunst van niet selecteren

Zoals in een  eerder artikel stond beschreven, wordt talentontwikkeling beïnvloed door een hoeveelheid aan factoren. Potentie van jonge kinderen in beeld brengen, betekent niet dat je toekomstige topprestaties voorspeld hebt. Platvoet suggereert dan ook niet dat je op jonge leeftijd streng moet selecteren: “Met selecteren van een kleine groep, en daarmee het uitsluiten van een grote groep jeugdsporters, groeien de verhoudingen sneller uit elkaar. De geselecteerde jeugdspelers krijgen meer training, betere trainers en betere faciliteiten. Hiermee wordt de voorsprong vergroot en is het voor de niet geselecteerden nog moeilijker om aan te haken”. Sebastiaan stelt dat ‘de kunst is om te herkennen dat kinderen bepaalde mogelijkheden hebben, zonder te selecteren ieder op eigen niveau te blijven uitdagen. Talent herkennen en uitdagen, in plaats van te zeggen: jij bent mijn volgende topper. We zijn bang om de Messi te missen, maar de Messi’s komen toch wel bovendrijven.’

Wil je meer weten over de opleidingen Talentherkenning in sport? Lees hier meer of kijk op de website voor het aanbod.

Bronnen:
Volkskrant artikel: ‘Selecteer jeugdige talenten niet te jong. De Messi’s komen toch wel bovendrijven’

Sebastiaan Platvoet – Physical Education, a gold mine for the development of future successful athletes